Qazaxıstan prezidenti Nursultan Nazarbayev “xəstə yatağı”na düşdü. Rəsmi açıqlamada qazax liderin soyuq dəyməsinin olduğu deyilir. 76 yaşlı prezidentin gərgin iş rejimini və hazırda payız fəslinin olduğunu nəzərə alsaq, bunu təbii qarşılamaq olar.
Lakin “Röyters” agentliyinin “Nazarbayevin soyuqdəyməsi
“diplomatik xəstəlikdir” xəbəri məsələyə fərqli rakursdan baxmağı
vadar etdi. Hesab olunur ki, Nazarbayev KTMT-nin İrəvanda keçirilən
toplantısına qatılmamaq üçün özünü xəstəliyə vurub. Məsələ KTMT-nin
iclası yox, bu iclasın İrəvanda keçirilməsidir. Belə fikrin
yaranmasına səbəb isə Qazaxıstan qanunvericiliyinə görə, dövlət
başıçısının xəstəliyinin dövlət sirri olmasıdır. Yəni qazax
rəsmilərinin dövlət sirrini açması ortaya suallar çıxarır.
Nazarbayevin Azərbaycana sevgisi, prezidenti İlham Əliyevlə
şəxsi dostluğu və bunun fonunda işğalçı Ermənistana münasibəti onun
İrəvana getmək istəməməsinin səbəblərini aydınlaşdırır. Lakin bu,
özlüyündə ayrı mövzudur.
Burada ilk diqqət çəkən məqam Mərkəzi Asiya ölkələrində Kərimovun
ölümündən sonra liderlərin bir-bir xəstə yatağına düşməsidir.
Özbəkistanın mərhum prezidenti İslam Kərimov avqust ayının
sonlarında iflic keçirərək, xəstəxanaya yerləşdirildi. Oktyabrın
2-də onun ölümü rəsmi şəkildə təsdiqləndi.
Kərimovun ölümündən sonra Nazarbayevin sağlamlığı məsələsi gündəmə
gəldi. Burada iki məqam diqqət çəkirdi.
1. Kərimovun ölümündən təxminən bir il öncə Qərb
texnoloqlarının Mərkəzi Asiya ilə bağlı ssenarisi ortaya çıxdı.
Almaniyanın Elm və Siyasət Fondunun (SWP) analitiklərnin
qələmindən çıxan ssenariyə görə, Nazarbayev 81 yaşında (2021-ci
ildə) qəfil vəfat edir, qazax elitası parçalanır, müxalifət güclü
namizəd çıxarır və seçkidə qalib gəlir, seçkidən bir gün sonra
Şimali Qazaxıstanda (rusdilli əhalinin yaşadığı bölgə) etiraz
aksiyaları başlayır, Rusiya ölkəyə hərbi müdaxilə edir, Amerika işə
qarışır və Mərkəzi Asiya qarışır. Bununla da, Mərkəzi Asiya üçün
zaman-zaman gündəmə gələn “türk baharı” ssenarisi
gerçəkləşir.
Beş il sonra Nazarbayev ölür, Rusiya Qazaxıstanı işğal edir