30 Yanvar 2024 14:37
Yerin təbii peyki Ay, son bir neçə yüz milyon il ərzində nüvəsinin soyuması səbəbindən çevrəsinin təxminən 100 metrini itirib.
Metbuat.az-ın Türkiyə mediasına istinadən verdiyi məlumatına görə, kiçilmə tədricən baş verən proses kimi görünə bilər, Amma Merilend Universitetinin tədqiqatçılarının fikrincə, Ayın cənub qütbünün bəzi ərazilərində əhəmiyyətli “səth əyriliyinə” səbəb olur.
Alimlərin araşdırmasına görə, Ayın cənub qütb bölgəsində qırılmaların əmələ gəlməsinə səbəb 50 il əvvəl Apollon seysmometrləri tərəfindən qeydə alınan güclü Ay zəlzələlərindən biridir. Bildirilir ki, Ayın cənub qütbünün bəzi hissələri seysmik təkanlar nəticəsində yaranan sürüşmələrə qarşı həssasdır.
Bu ərazilərə NASA-nın ekipajlı Artemis III missiyaları üçün təklif edilən eniş yerləri daxildir. Ayın kiçilməsi Ay zəlzələləri kimi seysmik fəaliyyətlərlə müşayiət olunur. Alimlər xəbərdarlıq edir ki, nasazlıq zonalarına yaxın yerlər gələcəkdə Ayda işləyəcək insanlar üçün təhlükə yarada bilər.
Alimlər bildirirlər ki, Yerdəki zəlzələlər kimi, ay zəlzələləri də Aydakı nasazlıqlar nəticəsində yaranır və Ayın səthindəki texnogen strukturlara və avadanlıqlara zərər verəcək qədər güclü ola bilər. Yer üzündə cəmi bir neçə saniyə davam edən zəlzələlərdən fərqli olaraq, ay zəlzələləri saatlarla, hətta günortadan sonra da davam edə bilər. Bu o deməkdir ki, dayaz ərazilərdə inkişaf edən zəlzələlər gələcəkdə Ayın səthində potensial insan məskənlərini məhv edə bilər.
Seyranə Quliyeva / Metbuat.az