“Havalar sert soyuyanda colde cox gezdiyimiz zaman uzdeki kapillyarlar buzusur. Damarlardaki buzusme qan dovranini ve ureyin isini cetinlesdirir”.
Bir coxlarina ele gelir ki, soyuq havada tekce yollar buz baglayir, su, qaz, isiq kesilir ve s. Ancaq ele deyil, sohbet ondan gedir ki, havalar soyuduqca damarimizin da “suyu kesile” bilir. Diqqetli oxucularin yadinda olar, bir muddet once qezetimizde “Ureyiniz qisa hazirdirmi?” adli yazi derc olunmusdu. Yazida Akademik Cahangir Abdullayev adina Elmi-Tedqiqat Kardiologiya Institutunun kardioloqu, tibb elmleri namizedi, bas elmi isci Rafiq Yusifli bildirmisdi ki, qis aylarinda urek-damar xesteliklerinin basverme riski artir: “Soyuq havada elimizin rengi agardigi kimi, reflektor olaraq diger orqanlarda da deyisiklikler musahide edilir. Meselen, urek damarlarinda sixilma bas verir. Soyuqla elaqedar urek daha cox enerji serf edir, daha cox isleyir. Qis feslinde cetin hezm olunan qidalar da ureye menfi tesir gosterir”.
Bes havalarin keskin soyudugu bu gunlerde urek xesteleri nelere diqqet etmelidirler?
- Ilk novbede, yasli insanlar, bundan basqa, ureyinde problem ve qan tezyiqi olanlar, koklukden eziyyet ceken insanlar soyuq havalarda agir is gormemeli, mesq etmemelidirler. Terli iken kulekli havaya cixmamalidirlar.
- Havanin temperaturunun her 1 derece dusmesi infarkt riskini daha da artirir.
- Havalar tez-tez deyisdiyi bu gunlerde urek ve tezyiq xesteleri geyimlerine fikir vermeli ve nizamli qidalanma rejimine emel etmelidirler.
- Qis aylarinda infarkt keciren insanlarin sayi keskin artir. Yuxarida qeyd olunanlara emel etmeseniz, ozunuzu cetin duruma sala bilersiniz.
- Soyuq havalarda mumkun qeder aciq havada cox gezmeyin.
- Havalar sert soyuyanda colde cox gezdiyimiz zaman uzdeki kapillyar damarlarimiz buzusur. Damarlardaki buzusme, qan dovranini ve ureyin isini cetinlesdirir. Bunun eksine olaraq, qan tezyiqi yukseldiyi ucun damarin hansi noqtesinde zeiflik varsa, orada ozunu buruze verir. Butun bunlarla yanasi, bir de damarinizda xolesterol sebebinden tixaniqliq varsa, onda veziyyetiniz daha da qelizlese biler.
- Hava cox soyuq olmasa bele, xususen kulekli havalarda derinin nemli ve islaq olmasi da eyni neticelere getirib cixara biler. Bu sebebden urek ve teneffus xesteliyi olanlar ehtiyatli davranmalidirlar.
- Eger agir isiniz ve ya mesqiniz varsa, tovsiye olunur ki, hava nisbeten mulayimlesen dovre saxlayasiniz. Yox, eger vacibdirse, o zaman temperaturun nisbeten yuksek oldugu ve qapali yerlerde yerine yetirin.
- Qalin geyimler yerine, vucudu isiden geyimlere ustunluk verin. Col seraitinde uzun muddet qalacaq insanlarin bas ve ellerini isti saxlamalari ucun papaq ve elcek geymeleri vacibdir.
- Bezi insanlar yanlisliqla isinmek ucun spirtli icki qebul edirler. Ancaq bu, cox tehlukelidir. Cunki spirt damarlarda genislenmeye sebeb olur, qan axinini yavasidir.
Profilaktik tedbirler gorulmelidir
Sonda qeyd edek ki, bu gunlerde Azerbaycan Tibb Universitetinin tibbi profilaktika fakultesinin dekani, professor Aydin Memmedov da qis aylarinda infarkt riski ile bagli aciqlama vermisdi. Onun sozlerine gore, bu tehlukeni minimuma endirmek ucun profilaktik tedbirler gorulmelidir: “Meteohessas insanlar, yasli sexsler, xroniki xestelikleri olanlar adi hava deyiskenliyine doze bilmirler. Yeni hava deyismeleri bu cur insanlarda xesteliklerin artmasina sebeb olur. Hemin sexsler hava deyiskenliyi dovrunde derman qebul etmeli, aciq hava seraitine cox cixmamali ve riskli isler gormemelidirler”.
"Zaman Azerbaycan"
