Feysbukun özünə uyğun məcaraları, dil üslubu, yazı tərzi var. Burada nə istəsən, tapa bilərsən. Küsüşmə, atıma, dartışma, sevgi serialları, şeir bazarı və əldəqayırma saytlarrın “3-cü Dünya Müharibəsi başladı” nidasından tutmuş, Baladadaşın toy hamamına qədər bütün məsələlər səninlə üz-üzə dayanır.
Paylaşılan şeirlərə fikir bildirməyə baltalı da yüyürür, baltasız da. Şeirə bildirilən fikirlər əsasən belə olur: əla, şair, qəşəng, gözəl, əhsən, var ol, yüz yaşa, göz dəyməsin, nə gözəl, sağ ol, var ol, sənətkar, allah ömür versin və s. Hər şərhə də müəllif minnətdarlıq eləsə, filan qədər şərh eləyir.
Sən gəl sabah bu adamla küçədə qabaqlaş, dağarlığının qabağında duruş gətir.
Yeni paylaşdığım 10 min işarəlik yazıya heç bir saniyə keçməmiş onlarla “bəyənmə”lər gəlir və o saat şübhələnirəm ki, yazını oxumadan “layk” edirlər. Feysbukda bəyənmə sindromu toy kimidir. Yəni “toyuna getmişəm, toyuma gəl” prinsipi “səni bəyənmişəm, sən də məni bəyən” layihəsi üzrə həyata keçirilir. Məşədi İbad demiş, mən dəfələrlə bunu sınaqdan keçirmişəm. Kimin şeirlərini bəyənmişəm, o da məni bəyənir.
Amma feysbukda yaxşı oxucular da çoxdur. Bir ucdan hamısına pis demək olmaz. Hərdən belə də olur: həftədə bir- iki dəfə feysbuka daxil olan yoldaşımız bir dəqiqənin içində ay ərzində nə varsa, hamsını bəyənib borcundan çıxır.
Nə isə, bu feysbuk məsələsi günümüzün ən qəliz məsələlərindən biridir. Ailə - məişət problemlərinə də burnunu uzadır. Kefi istəyəndə mətbəxə də daxil olur, lap qazana girir, yeməyin duzlu və duzsuz olması onun əməllərindən biridir.
Bu yaxınlarda oxudum ki, bir qadının feysbukda başı yazışmaya necə qarışıbsa, övladı eyvandan yıxılıb. Qadın statusunu bitirməyincə, baş verən hadisəyə reaksiya bildirməyib. Feysbuk bir az da narkomaniyadır.
Mənim qohumlarımdan bir qadın bu o gün bacısına telefon açıb ki, bəs mən ərimin feysbuk parolunu tapmışam. Bacısı da deyir ki, de görüm nədir? O da cavabında deyir ki, 10 nöqtədən ibarətdir. Feysbuq həm də qısqanclıq mənbəyidir.
Feysbukun gizli tərəfləri də çoxdur. Çünki sosial cəmiyyət ən çox özünü burda ifadə edir. Həqiqəti deyə bilməyənlər saxta profillər açıb ağızlarına gələni yazırlar. Deyəsən, feysbuk rəhbərliyi saxta profillərin qarşısını almaq üçün istifadəçilərdən şəxsiyyət vəsiqəsinin surətini istəyir. Bununla saxta profillər aradan yığışdırılacaq. Nə gözəl.
Feysbukun ən maraqlı səhifələrindən biri də gözəl qızların şəkil paylaşmasıdır. O saat yaşlı, bığlı-saqqalı kişilərin arvad kimi xeyir-duası başlayır. Maşallah, allah qorusun, allah köməyiniz olsun, tanrı bu gözəlliyi sizə çox görməsin, xoşbəxt olasınız, yaman gün görməyəsiniz və s. dualar feysbuku başına götürür. İnboksa da daha nələr yazırlar, onu bir allah bilir, bir də qızın özü. Elə bil, qızın nişanıdır, bunlar da nişana dəvət olunublar.
Bəzən görürsən ki, biri də bahalı araqları düzüb qarşısına, kababı da çəkib dişinə. Şəkil çəkdirib qoyub feysbuka. O qalır ki, altına bir söz yazasan: görməmişin oğlu, görməmiş.
Şeir paylaşanlar feysbukda olduqlarını unudub özlərini ədəbiyyatda çox arxayın hiss eləyirlər, ləngərləri bütün səhifələrə yayılır.
Ən maraqlı səhifələrdən biri də feysbuk “vətəndaşlarının” vəzifəli adamlarla, xüsusən deputatlarla şəkil çəkdirmələridir. Qollardan nə qədər sallaşmaq olar. Qoluna girdiyin və şəkil çəkdirdiyin adam ən azı səni tanımalıdır. Məmməd Araz demiş:
Bir ağılın budağında sallanıb,
Neçə - neçə ağlı dayaz yaşayır.
Bəs bu feysbuk mənim üçün nədir? Bura qarışıq bir cəmiyyədir. Amma gərək dostlarını seçə biləsən. Təsadüfi dostları yaxına buraxmayasan. Maraqlı xəbərlər paylaşasan. Lazım olanları mütaliə edə biləsən. Sosial şəbəkəni müsbət auraya yönəldəsən. Daha qeybət mənbəyinə yox. Kim bunu bacarmırsa, sosial şəbəkə onun üçün uçurumdur.