Ötən ilin dekabr ayının sonları idi, kefimiz kök, damağımız çağ, deyib gülə-gülə “28 may” metrostansiyasından çıxırdıq. Havada şaxta vardı. Soyuq iliyimizə işləyirdi. Buna baxmayaraq, dediyimiz şeirlər, danışdığımız lətifələr əməlli-başlı canımızı qızdırırdı. Metrodan çıxan kimi, elə bil, bizi “tok” vurdu. Lətifə-zad yaddan çıxdı. Soyuq iti dişləri ilə əl-ayağımızı dişlədi. “28 may” metrosunun qarşısında çadır qurulmuşdu. Çox təssüfləndik. Kimsə rəhmətə gedib – deyə düşündük.
Dostumun biri dedi, yazıq kimdisə, yeni ili görməmiş, dünyaya əlvida deyib. İki gün artıq yaşasaydı, yeni ili görə bilərdi. Əgər nişanlı idisə, sevgilisi ilə yeni ili qeyd edərdi. Evli idisə, arvadı ilə gəzməyə çıxardı, ucuz restoranların birində oturub yüngülvari bayramı qeyd edərdilər. Əgər uşaqları vardısa, şəhərə gəzməyə çıxardılar. Uşaqları şaxta baba ilə şəkil çəkdirərdi. Atası onlara partlayıcı alardı ki, yeni il axşamı küçədə partlatsınlar.
Biz eləcə metronun çıxışında dayanıb dostumun matəm nitqinə qulaq asırdıq. Bayaqkı lətifələrin yerini qorxu və kədər hissi tutmaqda idi. Mən heç nə deyə bilmirdim. Elə bil, dilim lal olmuşdu.
O biri dostum əlbəəl sözə başladı.
- Yox, nə danışırsınız. Bu, toy mağarına oxşayır. Sevən cütlüklərin biri artıq park və xiyabanlardan azalacaq. Onların sevgi ərazisi ancaq bir otağı dolduracaq.
- Bəs mağarı məhz “28 may” metrosunun qarşısında niyə tiksinlər ki? O qədər şadlıq saraylarımız var. Niyə orada toy etməsinlər? – Dostumun biri dedi.
- Adam daha şadlıq saraylarından bezib. Heç bir sarayın səs akustikası düzgün qurulmayıb. Heyf deyil mağar?! Musiqini canına çəkib sonra effektli şəkildə qulaqlarımıza ərmağan edir. Sağ olsun bu qaqaş, kimdirsə, inqilab eləyib, ağıllı iş görüb. Küçədə toy vurdurur. Halal olsun.
O biri dostum yenə sualının üstündə möhkəm dururdu.
- Lap yaxşı eyy, məni başa salın görüm, bu qaqaş bu mağarı “28 may” metrosunun qabağında niyə qurdurub, ayrı bir küçə tapa bilməzdi?
- Qardaş, sən bunu dərk edə bilməzsən– o biri dostum dedi - bu qaqaş ağıllı, çox uzaq görən cahıllardandı. Ona görə mağarı burda qurdurub ki, “Vağzalı” sədaları metromuza yaraşıq versin. Metronun içində də vağzalı, çölündə də. Bunun nəyin pisdi? Həm də gəlib-gedəni çox olsun. Baxma da, “28 may” “xodovoy” yerdi.
Dostumun biri bir az irəli mağara tərəf gedib qulağını dinşədi.
- Qardaşlar, burda toy vurduran qaqaş elə bəlkə qızla bu yerdə tanış olubmuş. Səyyar valyuta dəyişən imiş. Qız da bir neçə dəfə gəlib rus pulu dəyişib. Qaqaş da hər dəfə ona atırmış. Qız da dinmirmiş. Qaqaş görür ki, qızın pulu çoxdu, evlənib onunla. Qərara alıb ki, elə toyu burda çaldırsın. Toy gecəsinə kmi yenə bir-iki “kruq” eləsin, pul qazansın, yeni il qabağıdır axı.
Bu yas mağarıdır - deyib duran dostum başını mənim başıma söykədi.
- Başımız sağ olsun. Vallah bu, yas mağarıdı. Siz bilirsiniz ki, ilin-günün bu vaxtında ölmək necə dəhşətlidir? Soyuq məzarda üşüməyi heç ağlınıza gətirirsiniz? Adam lap donar ki... Allah bizə belə bir vaxtda ölüm qismət eləməsin. Yayın ortasında ölməyə nə var. Çöl isti, məzar sərin. Amma şaxtada ölmək it əzabıdır.
Birdən qəfil içimdən gözlərimə doğru dərin bir kövrəklik gəldi. Ayağımı yerə vurub bərk qışqırdım.
- Bəsdirin də, ağlınıza gələni danışırsınız. Heç bilirsiniz, mən necə kövrəlmişəm. Bu mağarı burada nədən ötrü tikiblər xəbəriniz var?
- Yox, bilmirik.
- Bilsəniz, sevinc yaşları, minnətdarlıq hissləri sizi boğar. Bu mağarı burada ya hökümət qurdurub, ya da alicanab hacılardan biri. Lap onlar qurmayıblarsa, iş adamlarımızdan bir qurdurub. Deyib ki, bu iş lap mənim Həcc ziyarətinə getməyimə bərabər bir iş olsun.
Dostlarım bir ağızdan dedilər, Allah ziyarətini qəbul eləsin.
Sonra soruşdular ki, bu cadırı nəyə görə burda qurdurub?
- Ayə, siz nə qanmaz adamsınız?! Küçələrimizdə üşüyən kimsəsiz adamları, qocaları gətirib yığacaqlar bu çadıra. Qoymacaqlar ki, onlar keçən ilki kimi küçədə donub ölsünlər. İçində “peç” quracaqlar. Çadıra gətirdikləri adamlara isti çay, yemək-zad verəcəklər. Onlar qış qurtarana kimi burda qalacaqlar. Sən mənim insanlarımın ürəyinə bax, ay allah, gör nə qədər mehribançılıqdı.
Dostlarımın hamısı bir ağızdan dedi ki, Allah bu çadırı quranın köməyi olsun. Nə məqsədlə qurubsa, Allah arzu-diləyinə çatdırsın.
Çadırın yanına gəldik ki, görək içəridə nə qədər kimsəsiz qoca var?
Gördük içəridə polka (piştaxta) üstə bərk dava gedir.
Kişinin biri polisə deyir:
- Sən öl, bu polkanı bura qoymaq üçün 500 manat pul vermişəm.
O birisi deyir:
- Mən 780 manat vermişəm.
Çadırın içində təxminən 40-dan çox polka vardı. Yer üstündə dava idi.
Soruşdum ki, siz burda nə satırsınız?
Dedi: Yeni il üçün partladan, tapança, maska, zər - belə şeylər satırıq - sonra xeyli fikrə gedib əlavə etdi - Çadırın bura qoyulmasına 10 min manata kimi yer haqqı vermişik.
Allah Həcc ziyarətini qəbul eləsin, hacı - dostlarımın biri pıçıldayır.
Sürətlə adına mağar dediyimiz alış-veriş mərkəzindən uzaqlaşırıq.
