Dağlıq Qarabağ münaqişəsindən danışan ABŞ dövlət katibi Con
Kerrinin “liderlər buna hazır deyil” açıqlaması bir sıra məsələləri
yenidən gündəmə gətirdi. Çünki aprel döyüşlərindən sonra Dağlıq
Qarabağ münaqişəsinin həlli istiqamətində aparılan intensiv
danışıqlar fonunda Kerrinin bu açıqlaması təəccüb doğurmaya
bilməzdi.
Bu ilin 16 may tarixində Vyanada elə Con Kerrinin özünün və ATƏT-in
Minsk qrupunun həmsədrlərinin iştirakı ilə Azərbaycan və Ermənistan
prezidentləri görüşdü. Ardınca Vyana razılaşması çərçivəsində
iyunun 20-də Sankt-Peterburq görüşü keçirildi. Ortada ciddi
irəliləyişlərin olduğu haqda informasiyalar var. Məhz bu baxımdan,
Kerrinin “liderlər hazır deyil” açıqlaması suallar yaradır.
- Aprel döyüşlərindən sonra Ermənistanın konstruktiv
mövqeyə gətirilməsi üçün ciddi addımlar atıldı. Bu, münaqişənin
həlli, yəni Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün həlli istiqamətində
irəliləyişin olması deməkdir. Xüsusilə Rusiyanın prosesə müdaxiləsi
ilə Ermənistan buna məcbur edilir. Və belə bir vaxtda ABŞ kimi
super dövlət olmağa iddialı ölkənin xarici siyasətini kurasiya edən
şəxs “liderlər hazır deyil” kimi həm heç bir məntiqi olmayan, həm
də danışıqlar prosesinin ruhuna zidd açıqlama verir. Burada
Kerrinin vətənindəki erməni lobbisinin fəaliyyət konturları aydın
görünür.
Con Kerrinin siyasi karyerası boyunca erməni lobbisi ilə sıx
təmasları da bunu sübut edir. Və bu təmasların tarixi 30 ildən
artıqdır.
Kerrinin erməni lobbisi ilə yaxınlığının tarixi 1983-cü ildən
başlayır. Həmin vaxt o, Masseçusets ştatının qubernatoru, anti-türk
baxışları ilə ad çıxarmış Maykl Dukakisin köməkçisi idi.
O vaxtdan başlayaraq, 30 illik fəaliyyəti dövründə Kerri erməni
maraqlarını Amerika milli maraqları kimi təqdim etmək siyasətini
izləyib.
1990-cı il 20 yanvar hadisələri ərəfəsində Qorbaçova müraciət
ünvanlayaraq, “160 min Dağlıq Qarabağ ermənisinin Ermənistanla
birləşməsinin zəruriliyini” önə çəkən senatorlar arasında da Con
Kerrini görürük.
“Sizdən xahiş edirik ki, erməni azlığının qətlə
yetirilməsinin, eləcə də regionda digər zorakılıqların qarşısını
almaq üçün tədbir görəsiniz. Ümid edirik ki, sovet rəhbərliyi
vətəndaş sülhü ilə yanaşı, vətənlərinə dönmək istəyən ermənilərin
təhlükəsizliyini təmin edəcək. Ona da ümid edirik ki, Qarabağın və
Ermənistanın iqtisadi mühasirəsini yaracaqsınız. Orada zəlzələ
zonasında çoxlu sayda amerikalı və digər xaricilər işləyir.
Azərbaycanda dəhşətli zorakılığın baş verməsi Dağlıq Qarabağın 160
minlik erməni əhalisinin Ermənistanla birləşməsinin vacibliyini bir
daha təsdiq edir. Azərbaycan hakimiyyəti 70 il ərzində Dağlıq
Qarabağ əhalisinin 60 faizini təşkil edən ermənilərin iqtisadi və
mədəni hüquqlarını pozub. Sizdən təkidlə xahiş edirik ki, Qarabağ
xalqına özünün gələcək siyasi və mədəni mənsubiyyətini müəyyən
etmək hüququnu vermək yolu ilə Sovet dövləti çərçivəsində baş verən
faciənin qarşısını alasınız”, - deyə Qorbaçova ünvanlanan
məktubda deyilirdi.
Həmin məktubun altında məhz Kerrinin də imzası var idi. Bu
siyasətin davamı olaraq, o, 1992-ci ildə erməni lobbi
təşkilatlarının dəstəyi ilə konqresmen Ueyn Ouenslə birlikdə
Azadlığı Müdafiə Aktına “907-ci düzəlişi” irəli sürüb və bunun
qəbul edilməsinə nail olub.
Con Kerri senator olduğu dövrdə qondarma “erməni soyqırımı”nın
tanınması üçün sözün hər mənasında əlindən gələni edib.
2004-cü ildə Demokratlar Partiyasının prezidentliyə
namizədi olanda “erməni soyqırımı”nı tanıyacağına dair verdiyi
vəd.
2005-ci il aprel ayının 23-də ABŞ-ın 32 senatoru və 175 konqresmeni
ilə birgə prezident Corc Buşdan aprelin 24-də “erməni soyqırımı”nın
tanıması tələbi.
Lakin hər şey bununla bitmir. 2008-ci il sentyabrın 26-da ABŞ
senatorları Robert Menendez və Con Kerri ABŞ-ın Türkiyədəki gələcək
səfiri Ceyms Ceffridən qondarma “erməni soyqırımı”nı tanımağı tələb
ediblər.
Con Kerri senatorluqdan Dövlət katibi postuna keçsə də, erməni
təəssübkeşliyini unutmadı. 2012-ci il sentyabrın 5-də onun Ramil
Səfərovun azad olunmasını pisləyərək, bundan “şoka düşdüyünü”
deməsi də amerikalı diplomatın kimə xidmət etdiyini göstərdi.
Həmin tarixdən bir il sonra – 2013-cü ilin 5 mayında o, Ermənistan
xarici işlər naziri Edvard Nalbandyanla görüşərkən, “Mənim çoxlu
erməni dostlarım var. Uzun illər mən dostlarımla Ermənistanda bir
sıra müxtəlif məsələlər üzərində işləmişik” deməsi də dəlillərin
siyahısını genişləndirir.
30 illik siyasi fəaliyyətini “erməni sevgisi” üzərində quran Con
Kerri anti-Azərbaycan mövqeyini də heç vaxt gizlətməyib.
Onun kabinetinin Azərbaycanla mübarizə üçün qərargaha çevrilməsi
haqda faktlar da bunu təsdiqləyir.
ARAŞDIRMA: Con Kerrinin Konqresdəki ofisindən idarə olunan anti-Azərbaycan kampaniyası
