Dünya şöhrətli pianoçu David Helfqottun qardaşı Less belə nəql edir:
“Qardaşım Davidin xəstəliyi kritik həddə çatmışdı. O, mücərrəd qüvvələrlə danışır, anlaşılmaz söhbətlər edir, yaddaşını itirir, tez-tez evdən yoxa çıxırdı. 1983-cü ildə uzun müddət evə qayıtmayan Davidi şəhərdə axtarmağa başladım. Onun hərdən şərab içməsini xatırlayıb “Pert-Rikardo” şərab evinə girdim. Zənnimdə yanılmamışdım; qardaşımı barın bir küncündə oturub şərab içdiyini gördüm. Barın bir xidmətçisi Davidin barda ilk dəfə necə peyda olması haqda mənə belə bir əhvalat danışdı:
- Axşamüstü idi. İçəriyə saç-saqqallı pinti vəziyyətdə, damağında siqaret olan bir bomj girdi. Küncdə oturub özünə şərab sifariş etdi. Biz ona candərdi xidmət göstərdik. Şərabdan içdikcə öz-özünə nə isə danışan bu adam ağır həyat keçirmiş birinə bənzəyirdi. Birdən o, başını qaldırıb səhnədəki fortepianonu gördü və əlini irəli uzadaraq, musiqi alətinə tərəf cumdu. Biz onun pianoya yaxınlaşmasına əngəl olmağa çalışsaq da, o, artıq stulda əyləşmişdi. Bu əcaib insanın musiqi alətini zədələməsindən qorxsaq da barmaqlarının pianonun dilləri üzərində uçuşu hər birimizi heyran elədi. Sonradan bildik ki, bomj saydığımız bu qəribə kişi məşhur musiqiçi David Helfqottdur…
Qardaşım bir ildən sonra, 1984-cü ildə elə həmin barda tanış olduğu pərəstişkarı, astroloq Culian Morreylə ailə qurdu”.
Bu dəfəki yazımız şizofreniya xəstəliyindən əziyyət çəkən məşhur avstriyalı pianoçu David Helfqott haqdadı. David Helfqott 1947-ci ildə polyak əsilli yəhudi ailəsində dünyaya göz açır.
David maraqlı davranışları ilə lap balacalığından qeyri-adi istedada malik olduğunu büuzə verir. Beş yaşından başlayaraq, atası ona fortepianoda ifa etməyi öyrədir. On yaşına çatdıqdan sonra David məşhur pianoçu Frenk Arndtdan musiqi dərsləri almağa başlayır. O, hərdən bacısı Marqaret ilə, bəzən də tək çıxış edərək müxtəlif musiqi yarışlarının qalibi olur.
Uşaq yaşlarından populyarlaşan, insanlara vunderkind təsiri bağışlayan on dörd yaşlı Davidə ABŞ-ın nüfuzlu musiqi məktəblərinin birindən dəvət gəlir. ABŞ-da təhsilini davam etdirmək üçün maddi imkanı yetərli olmayan balaca musiqiçiyə yazıçı Katerina Priçard öz yardımını təklif edir. Lakin oğlunun getdikcə qabaran əqli problemlərindən narahat olan atası onun bu səfərinə maneə olur.
Beləliklə, o, musiqi fəaliyyətini Avstriyada davam etdirməli olur. Avstriyanın Gənc Performansçılar Simpoziumunda iştirak edən David ardıcıl olaraq altı dəfə birincilik mükafatını qazanır.
Gənc pianoçu on doqquz yaşında təhsilini davam etdirmək üçün London Kral Musiqi Akademiyasına dəvət alır və tanınmış musiqiçi Sirill Smitə üç il şagirdlik edir.
David Helfqott kollecdə Sergey Raxmaninovun rəhbərlik etdiyi orkestrdəki parlaq çıxışına görə “Dannreuther” prizinə layiq görülür.
Adətən, dağınıq fikirli görünən və kütlə içində olmağı sevməyən Helfqott, bütün bu uğurlarına baxmayaraq, psixi, əqli pozuntulardan əziyyət çəkirdi. O, bir neçə dəfə musiqi müəlliminə belə demişdi: “Pianonun arxasına keçən kimi tanımadığım məxluqlar başıma yığılıb mənimlə söhbət etməyə çalışır, fikrimi yayındırırlar”.
David Helfqott konsert verərkən səhnəyə, öz adəti üzrə, qaça-qaça, çox sevdiyi qırmızı köynəyində çıxır. Pişiyi ilə oynamağı sevir, dediyinə görə, sevimli heyvan onu stresslərdən xilas edir.
David ruhi müvazinətini qismən də olsa stabilləşdirmək üçün 1970-ci ildə Pert şəhərinə qayıdır. Burada onunla Klara Papp adlı bir qadın xüsusi olaraq maraqlanır. Qadın Helfqottun sənətinin vurğunu idi və qısa bir zamanda onların arasında isti münasibət yaranır. Aralarındakı böyük yaş fərqinə və Klaranın dörd uşaq anası olmasına baxmayaraq, onlar evlənirlər. Bu evlilik vaxtı onların arasında anlaşılmazlıq və ziddiyyətlər baş qaldırır. Nəticədə xəstəliyi getdikcə şiddətlənən David psixi dispanserdə müalicə almalı olur. Müalicə dönəmində Klara ondan ayrıldığını birbaşa palatada sərt şəkildə bəyan edir. Pianoçu mütəmadi olaraq on il həmin xəstəxanada müxtəlif psixotrop dərmanlar və elektrosudurğa terapiyası alır.
Sonralar pianoçu haqda film çəkildiyini eşidən Klara belə demişdi: “David heç də brilyant musiqiçi deyil. Nüfuzlu konsert salonlarında çıxış etmək üçün onun nə əqli, nə də fiziki qabiliyyəti var!”
1996-cı ildə əfsanəvi pianoçunun həyatını və şizofreniya xəstəliyi ilə apardığı mübarizəsini əks etdirən “Shine” (“Parıltı”) adlı film çəkilir. Filmdə David Helfqottu canlandıran aktyor Geofrey Rush ən yaxşı kişi roluna görə “Oskar” mükafatı alır.
Helfqottun dramatik yaşantılarını canlandıran film tənqidçilər tərəfindən birmənalı qarşılanmır. Üstəlik, Davidin bacısı Marqaret filmdə canlandırılan diktator ata obrazının həddən artıq şişirdildiyini, bunun gerçəyə uyğun olmadığını iddia edir.
Son zamanlar yaradıcılığının romantizm dövrünü yaşayan David Helfqott Musorqski, Raxmaninov, Şopen, List, Şuman və Rimski-Korsakovun bəstələrini ifa edərək, bu müəlliflərin əsərlərindən ibarət iki albom buraxdı. Həmin ifalar haqda musiqişünaslar müxtəlif tənqidi fikirlər səsləndirsə də, albomlar onun fanatları tərəfindən sevinclə qarşılandı və milyon tirajla satıldı.
Davit Helfqott hazırda, onu öz sevgisi ilə dəlilikdən xilas edən, uğurlar qazanmasında böyük rol oynayan həyat yoldaşı astroloq Culian Morreylə cənubi Uelsdəki malikanəsində yaşayır.
Geniş konsert salonlarına dəvətləri rədd edən dahi pianoçu hərdən arzu edənlər üçün öz evində mini performanslar təşkil edir.
