Din alimlərinin arasında məhşur nəzər belədir ki, Quran ayələrinə və hədislərə görə insanların Qiyamət günü hesaba çəkilməsi elə bu dünyada baş verəcəkdir. Ancaq mühakimə olacağımız yer - bugünkü yer kimi olmayacaqdır. Bəlkə dəyişəcəkdir və başqa bir yerə çevriləcəkdir. Ancaq bu dəyişiklik necə baş verəcək və necə olacaqdır - bizim üçün aydın deyildir.
Əhli-beyt (ə) alimlərinin nəzərinə görə, məad həm cismani olur və həm də ruhi. Ancaq cismə aid məad haqqında nəzər fərqi vardır. Bəzi alimlər bu nəzərdədir ki, Qiyamət günü məhşur olacaq bədən, dünyada olan elə bu bədəndir. Ancaq bəziləri isə bunun əksini iddia edirlər. Hər bir halda bu sualın cavabında demək olar ki, bu dünyada olan bədənin dərk və şüuru vardır. Bu dünyada olan hər bir canlı, hətta bitkilərin belə şüuru vardır. Ancaq insanın şüuru ilə fərqli ölçüdədir. Əgər bu dünyada olan bədənlə axirətdə olan bədənin şüurunu müqayisə etmək istəsək, gərək deyək ki, Qiyamət günü olan dərk və şüur daha güclü olacaqdır. Axirət, bədənin şüur agahlığının zühur etmə səhnəsidir. Yəni, Qiyamət günü insanların dərki daha güclü olacaqdır. İnsanların gözünün önündə olan pərdə kənara çəkiləcəkdir.
Milli.Az deyerler.org-a istinadən bildirir ki, Quran ayələrindən və hədislərdən belə nəticəyə gəlmək olur ki, Qiyamət günü elə bu dünyada bərpa olacaqdır. "Bu yerin başqa bir yerə çevriləcəyi (dağların məhv olacağı, dəryaların buxarlanacağı və yer üzünün tamamilə düz olacağı) və həmçinin göylərin (dəyişəcəyi) və hamının (bütün ölülərin hesab və cəza üçün) hər şeyə qalib tək Allahın hüzurunda zahir olacağı gündə!". ("İbrahim" 48).
Bir şeyin dəyişməsini beş cür təsəvvür etmək olar:
1. Zati dəyişiklik.
2. Sifət dəyişikliyi.
3. Hal dəyişikliyi.
4. Məkan dəyişikliyi.
5. Zaman dəyişikliyi.
Bu haqda alimlər arasında nəzər fərqi vardır. Belə ki, alimlərin bəzisi belə hesab edir ki, yerin zati dəyişəcəkdir. Yəni, yerin mahiyyəti və həqiqəti dəyişəcəkdir. Bu dünyanın yeri və göyü kimi olmayacaqdır.
Bəziləri isə belə nəzərdədirlər ki, Qiyamət günü yer atəşə çevriləcəkdir. Onun o biri tərəfində isə behişt olacaqdır ki, insanlar onu müşahidə edə biləcəklər. Hesab başlamamışdan əvvəl insanlar bu dağ kürənin içində narahat və pərişan halda gözləyəcəklər.
Bəziləri isə deyir ki, behiştin səması və dənizlər atəşə çevriləcək və yer dəyişəcəkdir.
Bəzi alimlər deyir ki, yer insanların halına görə dəyişəcəkdir. İman əhli üçün bir çörəyə çevriləcəkdir ki, gün ərzində ondan yeyərlər. Bəziləri üçün gümüşə və bəziləri üçün isə behiştə çevriləcəkdir. Bəziləri üçün isə cəhənnəmə.
İmam Baqir (ə) yuxarıdakı ayə haqqında buyurur: "Yer təzə çörək halına düşəcəkdir ki, insanlar hesabın sonuna qədər ondan yeyəcəklər". Bu hədisi nəql edən İmamdan (ə) soruşur ki, bəs insanlar bu qədər qorxu və dəhşət içində necə yemək haqqında fikirləşə biləcəklər ki? İmam (ə) buyurur: "Məgər hesab gününün əzab və qorxusu çətindir, yoxsa o zaman ki, cəhənnəm atəşində əzabda olacaqlar? Necə ola bilir ki, orada yeməyi və içməyi unutmurlar? Yeyəcək və içəcək tələb edirlər. Cəhənnəm atəşindən və döyülmüş dəmirdən yeyərlər. Ancaq hesab günü əzab və qorxu cəhənnəm qədər olmayacaqdır ki, yeməyi və içməyi unutsunlar".
Bəzilərinin nəzərinə görə isə yerin mahiyyəti olduğu kimi qalacaq, ancaq zahiri və batini dəyişəcəkdir. Dağlar töküləcək və dənizlər yarılacaqdır. Yer bir anda hamar olacaqdır. Orada təpə belə görünməyəcəkdir və gümüş kimi ağ olacaqdır. Göy də dəyişəcəkdir, Ay və Günəş olmayacaqdır. Həzrət Peyğəmbərdən (s) gələn hədis bu nəzəri təsdiq edir: "Allah yeri başqa bir yerə çevirəcəkdir, həmçinin göyü də. Onda əyrilik və sapma olmayacaqdır. O zaman insanlar bu dəyişmiş şeyə tərəf qovulacaqlar. Hər kəs öz ilk yerində qərar tutacaqdır. Nəyin qarnında olsa qarında, nəyin arxasında olsa arxasında yer tutacaqdır".
Həzrət (s) başqa yerdə buyurur: "İnsanlar ağ və hamar yerdə məhşur olacaqlar ki, heç kim üçün orada nişanələr olmayacaqdır".
Allah Təala bizi Öz amanında saxlasın.
Milli.Az
