Astronomlar Süd Yolunun mərkəzinə nəzər salan zaman tək böyük ulduzun ətrafında zərif şəkildə fırlanan kiçik spiral qalaktika kimi görünən cisim kəşf ediblər.
Metbuat.az bu barədə sciencealert.com saytında dərc olunan məqaləyə istinadla xəbər verir.
Sıx və tozlu qalaktika mərkəzinin yaxınlığında, Yerdən təqribən 26 min işıq ili uzaqlığında yerləşən ulduz Günəşdən təxminən 32 dəfə böyükdür və "protostlar disk" kimi tanınan nəhəng fırlanan qaz diskinin içərisində yerləşir.
Bu cür disklərə kainatda çox rast gəlinib və gənc ulduzların milyonlarla il ərzində böyük, parlaq günəşə çevrilməsinə kömək edən ulduz yanacağı kimi xidmət edir. Lakin astronomlar əvvəllər beləsini görməmişdilər. Bu cisim miniatür qalaktika formasındadır və bizim qalaktikamızın mərkəzinə təhlükəli dərəcədə yaxın orbitdə fırlanır.
Bu mini-spiral necə yaranıb və buna bənzərləri daha çox varmı?
Mayın 30-da "Nature Astronomy" jurnalında dərc edilən yeni araşdırmaya görə, cavablar bu sirli obyektdə ola bilər.
Çilidəki "Atacama Large Millimeter/submillimeter Array" (ALMA) teleskopu ilə aparılmış müşahidələrdən istifadə edən tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, disk ona təbii spiral forma verəcək şəkildə hərəkət etmir. Əksinə, onlar qeyd ediblər ki, disk sanki başqa bir cisimlə - ola bilsin ki, hələ də onun yanında görünən sirli üçqat günəş ölçülü obyektlə toqquşma nəticəsində hərəkətə keçib.
Bu fərziyyəni yoxlamaq üçün komanda bu sirli obyekt üçün onlarla potensial orbit hesabladı, sonra həmin orbitlərdən hər hansı birinin cismi spiral halına salmaq üçün protostellar diskinə kifayət qədər yaxınlaşdıra biləcəyini öyrənmək üçün simulyasiya apardı.
Onlar kəşf etdilər ki, əgər obyekt müəyyən bir yolu izləsəydi, o, təxminən 12 min il əvvəl diskin yanından keçə bilər və bu gün görünən parlaq spiral forması ilə nəticələnəcək qədər kosmik tozu hərəkətə keçirə bilərdi.
Qalaktika mərkəzində protostlar diskin ilk birbaşa şəkillərini təqdim etməklə yanaşı, bu tədqiqat göstərir ki, xarici obyektlər ulduz disklərini adətən yalnız qalaktika miqyasında görülən spiral formalara sala bilir.
Tədqiqatçılar deyirlər ki, "Süd Yolu"nun mərkəzi bizim qalaktikamızın ölçüsündən milyonlarla dəfə çox ulduzlarla sıx olduğundan, qalaktika mərkəzində bu kimi gözlənilməz hadisələrin olduqca müntəzəm baş verməsi ehtimalı var.
Bu o deməkdir ki, qalaktikamızın mərkəzi yalnız kəşf edilməsini gözləyən miniatür spirallarla həddən artıq yüklənmiş ola bilər.
