Ayaqların və topuqların şişməsi bədənin bu hissələrində mayenin yığılmasına aid olan periferik ödem adlanır.
Maye yığılması, zədə səbəbiylə olmadıqda, adətən ağrılı deyil. Şişkinlik cazibə qüvvəsinin təsiri altında bədənin aşağı hissələrində daha çox nəzərə çarpır.
Metbuat.az saglamolun.az-a istinadən ayağın şişməsinin səbəblərini təqdim edir:
Ayağın şişməsi nədir?
Ayaqların, ayaqların və topuqların şişməsi yaşlı insanlarda yaygındır. Şişkinlik bədənin hər iki tərəfində və ya yalnız bir tərəfində baş verə bilər. Bədənin aşağı hissəsində bəzən yalnız ayaqlar, bəzən isə topuq və ayaqlar kimi bir çox sahə təsirlənə bilər. Ayaq, ayaq və ya ayaq biləyinin şişməsi adətən ciddi sağlamlıq riski yaratmasa da, həkimə nə vaxt müraciət edəcəyinizi bilmək vacibdir. Şişkinlik bəzən dərhal müalicə edilməli olan daha ciddi bir sağlamlıq probleminin göstəricisi ola bilər. Ayağın şişməsinə nə yaxşıdır? Ayağın şişməsi üçün hansı şöbəyə müraciət etməliyəm? Ayağın ödeminə nə səbəb olur?
Ayağın şişməsinə səbəb nədir?
Ayaq, ayaq biləyi və ayaq şişməsi bir çox tibbi vəziyyətə görə baş verə bilər. Ayaqların şişməsi də ayaqların şişməsi nəticəsində yarana bilər. Ödəniş necə ödənilir? Sualın cavabı ayaq şişməsi üçün də keçərlidir. Əksər hallarda şişkinlik müəyyən həyat tərzi faktorları nəticəsində baş verir, məsələn:
Kilolu olmaq: Həddindən artıq bədən kütləsi indeksi olanlarda qan dövranı azalmış ola bilər ki, bu da ayaqlarda, ayaqlarda və topuqlarda mayenin yığılmasına səbəb ola bilər. Artıq çəki və ya piylənmə bir çox xəstəliyin səbəbləri arasında ola bilər. Obezite problemi olan xəstələr bariatrik cərrahiyyə olaraq da bilinən bariatrik cərrahiyyəyə müraciət edə bilərlər . Piy toxumasında incəlmə və azalma istəyən xəstələr vazer liposaksiya nədir və nə qədərdir kimi mövzular haqqında məlumat ala bilərlər .
Çox uzun müddət oturmaq və ya ayaqda durmaq: Əzələlər uzun müddət hərəkətsiz olduqda, bədən mayelərini ürəyə qaytara bilmirlər. Belə hallarda suyun və qanın tutulması ayaqlarda şişkinliyə səbəb ola bilər.
Bunlardan başqa bəzi dərmanların qəbulu ayaqların, ayaqların və topuqların şişməsinə səbəb ola bilər.
- steroidlər
- estrogen və ya testosteron
- bəzi antidepresanlar, o cümlədən trisikliklər və monoamin oksidaz inhibitorları (MAOİ)
- ibuprofen və aspirin daxil olmaqla qeyri-steroid antiinflamatuar dərmanlar (NSAİİ)
Bu cür dərmanlar qanın axıcılığını azaltmaqla qan dövranına təsir edə bilər və ayaqlarda şişkinliyə səbəb ola bilər. Dərmanınızın alt ekstremitələrinizdə şişkinliyə səbəb olduğundan şübhələnirsinizsə, həkiminizlə danışdığınızdan əmin olun. Həkiminizlə məsləhətləşənə qədər dərmanınızı qəbul edin. Ayaq, ayaq və ayaq biləyinin şişməsinin digər mümkün səbəbləri arasında müəyyən tibbi şərtlər və ya bədən dəyişiklikləri daxildir:
Təbii hormonal dəyişikliklər: Dəyişən estrogen və progesteron səviyyələri ayaqlarda qan dövranının azalmasına səbəb ola bilər və nəticədə şişlik yarana bilər. Hormon səviyyələrindəki bu dəyişikliklər hamiləlik zamanı və menstruasiya dövründə baş verə bilər.
Ayağında qan laxtasının olması: Qan laxtası bərkimiş qanın yığılmasıdır. Ayağın damarlarında qan laxtası aşkar edildikdə, qan axınına zərər verə bilər, şişlik və daha çox təhlükəli nəticələrə səbəb ola bilər.
Yaralanma və ya infeksiya: Ayağa, ayağına və ya topuğa təsir edən zədə və ya infeksiya bu bölgəyə qan axınının artmasına səbəb olur. Nəticədə şişkinlik meydana gəlir.
Damar çatışmazlığı: Bu, damarlar qanı kifayət qədər pompalaya bilmədikdə və ayaqlarda qan yığıldıqda baş verir.
Perikardit: Ürəyin ətrafında kisəbənzər qişa var. Bu membran perikard adlanır. Membranın iltihabı tənəffüs çətinliyinə və ayaqların və topuqların şiddətli, xroniki şişməsinə səbəb olan perikardit adlanır.
Lenfödem: Limfa sistemi bədən boyunca mayenin daşınmasına kömək edən limfa düyünləri və damarlardan ibarətdir. Limfa sistemindəki tıxanma da limfedema adlanan toxumaların maye ilə şişməsinə səbəb olur.
Preeklampsi: Hamiləlik dövründə qan təzyiqinin artması üz, əllər və ya ayaqların zəif qan dövranı və şişməsinə səbəb ola bilər. Əhəmiyyətli bir vəziyyətdir.
Siroz: Bu xəstəlik çox vaxt həddindən artıq spirt istehlakı və ya hepatit B və ya C kimi infeksiyalar nəticəsində qaraciyərin zədələnməsi nəticəsində baş verir. Bu vəziyyət yüksək təzyiqə və ayaqlarda, ayaqlarda və topuqlarda zəif qan dövranına səbəb ola bilər.
Hamiləlik zamanı ayağın şişməsinin səbəbi nədir?
Hamiləlik dövründə ayaqların şişməsi müəyyən dərəcədə gözlənilir. Yuxarıda qeyd etdiyimiz hormonal dəyişikliklər orqanizmdə suyun tutulmasına səbəb olur və cazibə qüvvəsinin təsirindən mayenin yığılması daha çox aşağı ətraflarda müşahidə olunur. Bununla belə, ehtiyatlı olmaq lazımdır, çünki qan təzyiqi ilə müşahidə edilən həddindən artıq şişkinlik preeklampsiyanın əlaməti ola bilər.
