Ölkəmizdə 1637 nəfər qeydiyyata alınmış hemofiliya xəstəsi var.
Bunu Metbuat.az-a açıqlamasında Səhiyyə Nazirliyinin Elmi Tədqiqat Hemofiliya Mərkəzinin direktoru, dosent Elmira Qədimova deyib. O bildirib ki, Hemofiliya müxtəlif lokalizasiyalı və intensivli qanaxmalarla xarakterizə olunan ağır irsi qan xəstəliyidir. Təkrar baş verən şiddətli qanaxmalar oynaqlara və toxumalara qansızmalar, xəstənin hələ uşaq və gənc yaşlarında əlil və şikəst olmasına, bəzən də ölümünə səbəb olur. Lakin çoxillik təcrübələr göstərir ki, vaxtında və lazimi səviyyədə aparılan müalicə xəstələri nəinki ölüm təhlükəsindən xilas edir, hətta onlarda şikəstliyin və əlilliyin qarşısını alır.
Hemofiliyalı xəstələrlə 1973-cü ildə təşkil olunmuş Mərkəzdə, Əziz Əliyev adına Dövlət Həkimləri Təkmiləşdirmə İnstitutunun Hemotologiya kafedrası və Mirqasımov adına Respublika Klinik xəstəxanasının Hemotologiya şöbəsinin əməkdaşları məşğul olur.
Ölkə rəhbərliyi və Səhiyyə Nazirliyi Hemofiliya xəstələrinin probleminin həll edilməsi üçün ardıcıl tədbirlər həyata keçirirlər. Prezident İlham Əliyev tərəfindən hemofiliyalı xəstələr üçün verilən qərar və sərəncamlar Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən uğurla həyata keçirilir.
Hemofiliya probleminin həllində Prezident mühüm sərəncam və fərmanlar verib. Ən əsası isə 2005-ci ildə hemofiliya və talassemiya irsi qan xəstəliklərinə düçar olmuş şəxslərə dövlət qayğısı haqqında qəbul olunmuş dövlət proqramıdır. Bu gün bu problemin həll edilməsində ən vacib məqamlar xəstələrin pulsuz dərmanlarla təmin edilməsi və xəstələrin registerinin yaradılmasıdır.
Hemofiliya kimi talassemiya da qan xəstəliyidir. Bəs onlar arasında hansı fərqlər var?
Elmira Qədimova deyib ki, hemofiliya xəstələrdə qan laxtalanma faktorları anadangəlmə əskik olur. Ona görə də, belə xəstələrin barmağı kəsiləndə, yıxıldığı zaman, qarnına qan yığılanda, burnu qanayanda dərmanları vurulmadıqda laxta əmələ gəlmir.
Talassemiya isə hemoqlobinin patalogiyasıdır. Talassemiyada hemoqlobinin əmələ gəlməsi pozulur. Belə xəstələrdə qan azlığı olur, rəngləri saralır, dalaqları böyüyür, qaraciyər böyüyür.
Mərkəz direktoru əlavə edib ki, ikisi də irsi xəstəlikdir. Hemofiliya xromosom geni ilə ötürülür, yəni anadan körpəyə. Talassemiya isə dominat verilir, yəni ata-ana daşıyıcıdırsa, onların övladları da ağır talassemiya xəstəsi olur. Dünyaya xəstə uşaqların gəlməsinin qarşısını almaq üçün Dövlət Proqramına əsasən, nikaha girən şəxslər daşıyıcı olub-olmadıqlarını müayinə üsulu ilə öyrənirlər.
Səhiyyə Nazirliyindən verilən məlumata görə, 2005-ci ildə ölkəmizdə 980 nəfər hemofiliya xəstəsi qeydiyyata alınıb. 2009-cu ildə 360, 2017-ci ildə 271 xəstə stasionar müalicə alıb. 2012-ci ildə 31, 2013-cü ildə 36, 2014-cü ildə 37, 2015-ci ildə 28, 2016-cı ildə 27, 2017-ci ildə 30 xəstə üzərində böyük cərrahiyyə əməliyyatı aparılıb.
Aysel Yaqubqızı / Metbuat.az
