2010-cu ildə "Google" tədqiqatçıları tərəfindən aparılan bir araşdırma göstərib ki, ingilis dilində bir milyondan çox söz var və hər il təxminən 8500 yeni söz əlavə olunur. Ancaq tam ünsiyyət qurmaq üçün kifayət edən cəmi 137 sözdən ibarət bir dil var.
Metbuat.az Lent.az-a istinadən xəbər verir ki, Tokipona kimi tanınan bu dil kanadalı dilçi Sonia Lang tərəfindən yaradılıb.
O, Holland, İngilis, Fin, Çin və Kanton kimi dillərdən ilham alaraq, Tokiponanı minimal mürəkkəbliklə, ultra sadələşdirilmiş dil kimi yaradıb. Lang deyir: "Toki Pona, həyatı anlamaq üçün yaratdığım bir insan dilidir. Bu gün minlərlə insan bu dildə danışır, ancaq 137 əsas söz var".
Tokipona latın əlifbasının cəmi on dörd hərfindən istifadə etməklə yazılır: a, e, i, j, k, l, m, n, o, p, s, t, u, w. Üstəlik, onların hər birinin beynəlxalq fonetik əlifba ilə eyni səsi var. Tokipona üçün bir neçə yazı sistemi var, ən məşhurları sitelen pona (yaxşı/sadə yazı) və sitelen sitelen (çizilmiş yazı), həmçinin sitelen suvi (şirin yazı) kimi tanınır.
Sitelen pona sistemi "heroqlif yazı" kimi təsvir edilən hər bir söz üçün unikal simvollardan istifadə edir. Jonathan Qabel tərəfindən yaradılan sitelen sitelen sistemi daha mürəkkəbdir və söz yaratmaq üçün loqoqramlardan, hecalardan istifadə edir. Tokipona, ifadəli ünsiyyətin geniş lüğət tələb etmədiyini nümayiş etdirərək ünsiyyətə yenilikçi yanaşma təklif edir. Bu dil sübut edir ki, sadəlik dərin və mənalı ünsiyyətə imkan verə bilər.
Bəziləri Tokiponaya sadəcə linqvistik təcrübə kimi baxsalar da, artan icması və müxtəlif tətbiqləri onun praktik dəyərinə işarə edir. Tokiponanın sadəliyi məhdud lüğət daxilində yaradıcılıq və effektiv ünsiyyət üçün yeni imkanlar açır.
